Gefelsde lamp maakt lichtplan compleet!

Begin dit jaar heb ik een lichtplan gemaakt voor architectenburo Kühne & Co te Rotterdam, bestaande uit 11 TL-armaturen. Om dit lichtplan compleet te maken moest ik nog een twaalfde lamp ontwerpen; een special voor boven de vergadertafel.

Na de 11 voorgaande lampen leek 1 lamp een eenvoudige opgave, maar wat begon als het idee voor 1 lamp eindigde in een maanden lange cursus felstechniek. Een geweldige ambachtelijke techniek die langzaam aan aan het uitsterven is, maar zeer de moeite waard is om mee te werken.
Ik ben er superenthousiast van geworden en ik hoop jullie in mijn verhaal iets van dit enthousiasme over te kunnen brengen en hopelijk spreekt het uiteindelijke resultaat van de cursus, mijn "gefelsde lamp" voor zich!

De 11 reeds gemaakte lampen waren gemaakt van verzinkt staal, dit materiaalgebruik was geïnspireerd op de achterwand van het architectenbureau die geheel van geperforeerde verzinkte staalplaten is gemaakt.

Naar aanleiding hiervan ben ik mij verder gaan verdiepen in het materiaal zink en haar mogelijkheden.
Toen ik in die periode mijn zusje in Parijs ging bezoeken waren het dan ook de zinken daken die automatisch mijn oog trokken. Ik heb onderstaande foto genomen vanuit het huis van mijn zusje en zo was de basis gelegd voor het ontwerp van mijn gefelsde lamp voor architectenbureau Kühne&Co.

Maar hier is het eigenlijk pas begonnen, ik heb mij wat ingelezen in de techniek van het felsen en kwam erachter dat het Parijsse dak dat mij zo aansprak een roevendak genoemd wordt.
Met de informatie die ik over het felsen had vergaard via internet ben ik aan het schetsen gegaan en heb ik mijn schetsen naar diverse loodgieters, zinkmeesters en producenten gestuurd die mij stuk voor stuk verzekerden dat zoiets niet te maken was of dat zij dit in elk geval niet konden.
Tot ik werd doorverwezen naar de heer Peter Slegers, meester in felstechniek.

http://www.meesterinfelstechniek.nl/

Deze nodigde mij uit eens langs te komen om mijn ideeën te bespreken.
Waar ik verwachtte een uurtje te gaan praten over de mogelijkheden voor het laten maken van mijn lamp, eindigde ik uiteindelijk een halve dag later met een kunststof hamer in mijn hand in de werkplaats van de heer Slegers om de eerste voorzichtige poging te ondernemen handmatig zink te kloppen.

Vanaf die dag zou ik elke zaterdag in deze werkplaats aan de slag gaan om de techniek van het felsen onder de knie te krijgen. Zodat ik uiteindelijk zelf mijn lamp zou kunnen maken.

Samen met de heer Slegers heb ik gekeken wat de mogelijkheden waren voor mijn lampontwerp.
De mogelijkheden met zink als materiaal bleken erg groot en zodoende heb ik mijn ontwerp hier ook op aangepast en her en der wat uitgebreid.
Om de lamp écht een bijzonder werk te laten worden, bijna een soort proeve van vakmanschap, zijn er verschillende handgeklopte details toegevoegd, die misschien niet direct opvallen, maar die de lamp zo bijzonder maken omdat dit details zijn die met de moderne technieken en machines onmogelijk te maken zijn.

Ze zijn strak, maar toch spreekt uit deze details een handwerk en liefde voor het vak.

De felscursus:

De eerste weken van de felscursus begonnen met het leren "kloppen". Door te kloppen kun je zink ( en allerhande andere plaatmetalen) vormen. Het kloppen kan herstellend toe worden gepast om deukjes in het materiaal weg te kloppen of juist vormend om structuur of vorm in de plaat aan te brengen.

De mogelijkheden van het kloppen zijn eigenlijk oneindig, wat je ook verzint, het kan als je maar kunt kloppen. In de eerste weken dat ik cursus liep bij de heer slegers heb ik vanalles over het kloppen geleerd.

van hoe je je hamer op de juiste manier vasthoudt tot het planeren, stuiken en rekken van het materiaal door op een bepaalde manier te kloppen. 

Na het kloppen kwamen er dingen aan bod als aftekenen, hoeken bereken en uitzetten op het materiaal, zetten met de zetbank, zetten met de hand met behulp van de zettang en felsopener, solderen, felsen en nog veel meer. Hier een klein overzichtje van het maakproces in een aantal foto's.

het maken van een houten mal om de uiteindelijke lamp op in elkaar te zetten

het kloppen van de afwerkschuifjes voor de onderrand van de lampenkap

zetten van het dakje van de lamp op de vingerzetbank

de lamp in zijn uiteindelijke vorm geklemt met heel veel klemmen

solderen

Ik zal jullie niet overladen met de verhalen van alles wat ik heb geleerd ook al is de verleiding groot omdat het echt stuk voor stuk geweldig mooie en waardevolle technieken zijn.

Kort gezegd heb ik in 9 maanden cursus alles geleerd wat nodig was om de felslamp te kunnen maken en kan ik bij deze met trots zeggen dat het is gelukt!!!
En zie hier het resultaat;

De lamp heeft uiteindelijk een strak en industrieel uiterlijk, maar is volledig handgemaakt en dat maakt hem zo bijzonder, handwerk zo strak alsof het uit een machine komt. Iets wat de heer Slegers in zijn eigen werk nastreeft en wat hij mij tijdens de cursussen heeft proberen mee te geven.

Dakje en ophanging van de felslamp

In de lamp is een 70W Halogeen Gloeilamp model Globe gedraaid, dit is een energiezuinige vorm van de ouderwetse gloeilamp.

Binnenzijde felslamp met Halogeengloeilamp en metalen fitting

De lamp is onderdeel van een lichtplan voor Architectenburo Kühne & Co in de Boomgaardsstraat te Rotterdam (zijstraat van de Witte de Withstraat), op onderstaade foto's zie je de lamp op locatie hangen.

Bovenaanzicht vanaf tussenverdieping

En zo ziet de lamp eruit als je van de straat af bij het kantoor naar binnen kijkt.

Bij deze wil ik architectenburo Kühne & Co hartelijk bedanken voor hun geduld, hierdoor kon ik de cursus volgen en de lamp ook echt zelf maken.

En in het bijzonder wil ik Peter Slegers bedanken voor zijn enthousiasme, hulp en leerzame cursus!

Peter Slegers meester in Felstechniek en ik onder de net voltooide lamp!

De financiering van dit project is mede mogelijk gemaakt door het fonds BKVB.